Dla wytrawnego turysty – geologa, i dla zbieracza kamieni szlachetnych i półszlachetnych zdecydowanie najciekawszymi polskimi górami są Sudety. Są one najwyższą częścią Masywu Czeskiego i ciągną się od Doliny Łaby aż po Bramę Morawską, czyli obniżenie w którym granicę Polski przekracza rzeka Odra i po którym rozpoczynają się Karpaty.
W Polsce najwyższy szczyt Sudetów to Śnieżka mierząca 1602 m n. p. m. Mimo iż w górach tych występuje typowa piętrowość roślinna (regiel dolny i górny, kosodrzewina i hale), to jednak tylko w znikomym stopniu przypominają one Tatry czy Alpy. Sudety są niższe i mają zupełnie inną formę. Powstawały dużo wcześniej niż Tatry czy Alpy w toku bardzo różnych procesów górotwórczych. Przez 200 milionów lat wygładziła je erozja, jednak proces górotwórczy, który ukształtował Tatry, pokruszył i wyniósł do góry stare skały Sudetów. W ten sposób powstały góry zrębowe – o stromych zboczach, lecz rozległych płaskich patiach szczytowych. Jak Sudety wyglądały wcześniej widać do dziś na przykładzie lekko falistego Pogórza Sudeckiego na terenie Dolnego Śląska.
Najbardziej charakterystycznym obszarem górskim są Góry Stołowe – ogromne płyty z piaskowca wypiętrzone na ponad 200 metrów ponad otaczające doliny. Na ich szczyt prowadzi kręty szlak ze schodów ułożonych w 1814 przez Franza Pabela, pierwszego licencjonowanego przewodnika górskiego na świecie.
Jako najwyższe góry Prus zostały jako pierwsze na świecie zagospodarowane turystycznie i są kolebką nowoczesnej turystyki górskiej. Tu powstawały pierwsze schroniska górskie, a nawet w najwyższe partie gór Sudetów każdy turysta może się dostać bez zmęczenia jedną z kilku kolejek linowych lub wyciągów krzesełkowych. Potem czeka wiele kilometrów wędrówek wygodnymi... drogami.
Sudety, idealne góry dla wędrowców, są także świetnie przygotowane na przyjęcie narciarzy. Działa tu kilkanaście kompleksów narciarskich, którym towarzyszą lodowiska i kompleksy basenów.
Ważne miejscowości polskich Sudetów to także Karpacz, Szklarska Poręba, Lądek Zdrój.
Dzięki bardzo skomplikowanej budowie geologicznej góry te są skarbnicą kamieni szlachetnych. W potokach i w licznych kamieniołomach kwarcu i granitu można znaleźć wspaniałe okazy kryształów górskich, a także granaty, agaty, jaspisy, opale. W wielu miejscach można wypłukać drobinki złota. W górach znajdują się także udostępnione do zwiedzania stare kopalnie węgle i rud metali, w tym kopalnia rud uranu.
Ciekawym celem wycieczek w Sudetach jest Trójmorski Wierch, góra na stoku której spotykają się granice zlewisk Morza Północnego, Bałtyku i Morza Czarnego. W Sudetach mają swe źródła Łaba i Odra.
W dolinach sudeckich bardzo często napotkać można źródła leczniczych wód mineralnych. Znajdują się tu najstarsze uzdrowiska w Polsce: Cieplice Zdrój, Lądek Zdrój czy też Polanica Zdrój. Więcej o zróżnicowanej ofercie polskich uzdrowisk dowiedzieć się można z powiązanych artykułów opublikowanych na naszym portalu.
Pod względem dziedzictwa kulturowego wyróżniają się dwie doliny podsudeckie: Kotlina Jeleniogórska zwana Doliną Pałaców i Kotlina Kłodzka, znana pod dawną nazwą Hrabstwa Kłodzkiego.
Tak więc zapraszamy do wędrówki na spotkanie z dobrym duchem Sudetów – Liczyrzepą!
