Małopolskie

Małopolska – wyjątkowa i niezwykła

Rozbrzmiewa hejnałem w Krakowie i nutami muzyki zaklętej w drewnie stareńkich chałup, dworów i świątyń, szumi spienionymi wodami Dunajca, czaruje solnymi rzeźbami w kopalnianych czeluściach i urodą zamczysk, fascynuje legendą Tatr, smakuje winem i regionalnym jadłem.

Najpopularniejsze polskie góry – Tatry mimo nieustannych odwiedzin turystów, którzy szczególnie upodobali sobie Giewont i Morskie Oko, nadal pozostają „magicznym” miejscem Małopolski. Od groźnych turni po ukwiecone krokusami doliny i regle szybują z wiatrem opowieści o hardych harnasiach snute ongiś przez Sabałę, niezrównanego gawędziarza Podhala, strofy Przerwy-Tetmajera, góralskie nuty przetworzone w arcydzieła Szymanowskiego i Kilara. Stolica Tatr, Zakopane wita wszystkich, zarówno tych chcących pospacerować na Krupówkach i odpocząć w luksusowych hotelach, jak i narciarzy czy piechurów, na których czekają przygotowane trasy z odpowiednią infrastrukturą.

Piękno w drewnie zaklęte

Kościół pw. św. Leonarda w Lipnicy Murowanej, Kaplica na Jaszczurówce w Zakopanem i Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie (k. Krakowa) znajdują się na liczącym 255 obiektów Szlaku Architektury Drewnianej. Zapełniają go malownicze kościoły, piękne cerkwie, staropolskie dwory, drewniane wille i skanseny, należące do najcenniejszych zabytków ludowej kultury materialnej.

Aż osiem świątyń figuruje na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Należą do nich: cztery kościoły: w Binarowej, Dębnie Podhalańskim, Lipnicy Murowanej i Sękowej oraz cztery cerkwie: w Powroźniku, Owczarach, Kwiatoniu i Brunarach Wyżnych. Cały rok zabytkowe wnętrza ożywają za sprawą Festiwalu Muzyka Zaklęta w Drewnie, podczas którego artyści prezentują utwory różnych epok i gatunków oraz za sprawą Otwartego Szlaku Architektury Drewnianej, dzięki któremu w kilkudziesięciu obiektach w lecie zaciekawionych turystów bezpłatnie oprowadzają przewodnicy. Warto dodać, że świątynie z listy UNESCO czynne są cały rok.

Ekstremalne atrakcje

Spływ Przełomem Dunajca na zbitych z drewnianych bali tratwach gwarantuje nie tylko skoki adrenaliny, ale i moc widoków na osławione szczyty Pienin – Trzy Korony i Sokolicę oraz wizytę w uzdrowisku Szczawnica. Równie wiele emocji zapewnia ostra jazda na Hyperionie, najwyższym, bo 77 metrowym oraz najszybszym – rozpędzającym się do 142 km/godz. Mega Coasterze w Europie. To atrakcja nr 1 Energylandii, największego w Polsce parku rozrywki w Zatorze, gdzie aż trudno wybierać między atrakcjami wodnymi, strefą ekstremalną, przygodami dla całej rodziny i światem bajek.

W Kopalni Soli w Wieliczce, na głębokości 135 m czekają wykute w soli komory rozbrzmiewające muzyką Chopina, jeziora, trasa górnicza, a nawet uzdrowisko, karczma i komfortowy nocleg w komorze leczniczej z podziemną tężnią solankową i czytelnią. Jedyną na skalę światową przeprawę łodzią przez zalaną solanką komorę, ale też liczne trasy multimedialne i noclegi oferuje Kopalnia Soli w Bochni.

Śladami Świętego Jana Pawła II

4,5 km i 13 obiektów liczy Szlak Karola Wojtyły w Wadowicach. Są na nim m.in. multimedialne Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II z odtworzonym mieszkaniem Wojtyłów, Bazylika Ofiarowania NMP – miejsce chrztu, I Komunii św. i bierzmowania późniejszego papieża, rozciągający się przed świątynią Rynek – dziś Plac Jana Pawła II, przez który codziennie chodził do szkoły oraz Dawna Cukiernia Karola Hagenhubera, gdzie Karol zajadał ukochane kremówki.

Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej, wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, od 400 lat jest miejscem pielgrzymek do Cudownego Obrazu Maryi Kalwaryjskiej, który „uzdrawia, króluje i pociesza”. Często nawiedzał je Karol Wojtyła. Na kompleks zwany polską Jerozolimą, a położony malowniczo na Pogórzu Makowskim składa się nie tylko kościół i klasztor oo. Bernardynów, ale zespół kaplic i kościołów dróżkowych oraz manierystyczny park. Raz w roku Kalwaria Zebrzydowska powraca do czasów biblijnych i rytualnie przeżywa śmierć Chrystusa w czasie widowiskowego Misterium Męki Pańskiej.

Przekrojowo, czyli aktywnie

• Białka Tatrzańska
• Dębno – Kościół Michała Archanioła
• Dolina Chochołowska – z krokusami
• Kalwaria Zebrzydowska
• Kopalnia Soli w Wieliczce (widok z zewnątrz)
• Kraków – Wawel
• Lipnica Murowana – Kościół Świętego Leonarda
• Oświęcim Auschwitz – Birkenau
• Przełom Dunajca
• Sękowa – Kościół św. Apostołów Filipa i Jakuba
• Tatry – Morskie Oko
• Wieliczka – kaplica św. Kingi

Dobrym sposobem na poznanie Małopolski jest wyruszenie na liczne, wytyczone po niej szlaki. Wiślana Trasa Rowerowa przebiega po najbardziej malowniczych zakątkach doliny Wisły i jej dopływów. Na dwóch kółkach dotrzeć można do takich atrakcji turystycznych jak: Zamek Królewski w Niepołomicach, Muzeum Drogownictwa w Szczucinie, a także miejsc historycznych m.in. Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz naturalnie Krakowa, miasta królów, dawnej stolicy Polski, a dziś głównego ośrodka regionu.

Z kolei Velo Dunajec uchodzi wśród rowerzystów za najpiękniejszą trasę rowerową w Polsce. Spod Tatr poprzez Gorce, Pieniny, Beskidy i urokliwe okolice Tarnowa prowadzi nad Wisłę.

Absolutną „wisienką na torcie” regionu jest małopolska część Szlaku Orlich Gniazd, eksponującego najpiękniejsze obiekty, głównie zamki Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Oprócz krakowskiego Wawelu, który inicjuje tę trasę, na uwagę zasługują też zamki: Rabsztyn, w Pieskowej Skale, w Korzkwi i w Ojcowie. Można go również pokonywać na dwóch kółkach.

Małopolskę przecinają też Szlak Frontu Wschodniego I wojny światowej, Szlak Kultury Wołoskiej, Południowo-zachodni Szlak Cysterski.

Miejsca nietuzinkowe

Główną ideą Małopolskiego Szlaku Winnego jest zachęcenie turystów do odkrywania winnic na terenie regionu, poznawania ich właścicieli i kultury winiarskiej oraz oczywiście degustacji trunków połączonej z poznawaniem okolicy. Szczególną do tego okazją są Dni Otwartych Winnic oraz liczne imprezy realizowane w ramach projektu ENOtarnowskie. To właśnie okolice Tarnowa są jednym z najbardziej aktywnych i najszybciej rozwijających się regionów winiarskich w Małopolsce.

Wyjątkowe miejsca regionu to skała Maczuga Herkulesa w Ojcowskim Parku Narodowym, Pustynia Błędowska, Muzeum Motyli w Bochni i największy w Polsce wodospad Wielka Siklawa oraz Dolina Pięciu Stawów w Tatrach.

Bardziej wypoczynkowy urlop warto spędzić w certyfikowanych tematycznych gospodarstwach agroturystycznych w skupionych tematycznie w ramach Małopolskiej Wsi z Tradycją, Małopolskiej Wsi Pachnącej Ziołami, Małopolskiej Wsi dla Dzieci czy Małopolskiej Wsi dla Seniorów. A bogate smaki regionu najlepiej zakosztować odwiedzając regionalne karczmy skupione na Małopolskiej Trasie Smakoszy.