Podglądanie gwiazd – Parki ciemnego nieba w Polsce
Wiele naturalnych zakątków naszego kraju to wręcz idealne miejsca do obserwacji gwiazd i nocnego nieba. A czy wiecie, że w Polsce są dwa parki ciemnego nieba, czyli odpowiedniki rezerwatów chroniących wyjątkowo cenne przyrodniczo gatunki? To Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” oraz Izerski Park Ciemnego Nieba. Dla miłośników astronomii, romantyków, kochających przyrodę i po prostu turystów przebywających w pobliżu to doskonała okazja do podziwiania panoramy nocnego nieba nad Polską, nie zanieczyszczonego światłem.
Park ciemnego nieba to obszar objęty ochroną przed zanieczyszczeniem sztucznym światłem ciemności nocnej środowiska naturalnego. Takie „rezerwaty ciemności”, podobnie jak klasyczne rezerwaty przyrody, pełnią nie tylko funkcje ekologiczne, ale również edukacyjne. Ta także ciekawe i niesztampowe atrakcje turystyczne.
Zarówno dzikie ostępy Bieszczad, jak i Gór Izerskich są wolne od przemysłowych zanieczyszczeń, a rozłożyste grzbiety gór chronią przed światłem ludzkich osiedli.
Góry Izerskie wraz z Pogórzem (województwo dolnośląskie) tworzą najdalej na zachód wysunięta część polskich Sudetów. Są niewysokie o łagodnych wierzchowinach.
Powstaniu tutaj parku ciemnego nieba sprzyjało to, że wnętrze Gór Izerskich jest oazą ciemności nocnej. W pogodną noc na izerskim niebie widać prawie 2000 gwiazd i Drogę Mleczną prawie po sam horyzont. Park obejmuje powierzchnię 74 km2 i znajduje się w górnej, granicznej z Czechami części doliny Izery i doliny Jizerki. Dotrzeć tu można pieszo, na rowerze, na nartach, a do niektórych miejsc nawet na wózku. Samochodem dojedziecie do osady Jizerka, a koleją gondolową na Stóg Izerski. Przez Orle – Kobylową Łąkę – Chatkę Górzystów – Polanę Izerską – Stóg Izerski wyznaczono ścieżkę dydaktyczną „model Układu Słonecznego”. Na szlaku znajdziecie Słońce oraz 8 krążących wokół niego planet i 5 planet karłowatych w skali 1:1 miliarda. W tej skali pokazane są zarówno rozmiary tych 14 obiektów, jak i odległości między nimi. Kolejność planet od Słońca w modelu jest taka jak w rzeczywistości. Na turystów czekają tu także inne atrakcje, jak zegar słoneczny czy gnomon.
Niezwykłą atmosferę Bieszczad (województwo podkarpackie) tworzy zarówno sam krajobraz, jak i legenda, jaką są owiane. Niezbyt wysokie grzbiety wieńczą trawiaste połoniny. Widok z nich zapiera dech w piersi, a poprzez rozległość panoramy daje wrażenie swobody, wolności i przestrzeni. To doskonałe miejsce do podglądania gwiazd na nocnym niebie, nie zanieczyszczonym blaskiem sztucznego światła.
Bieszczadzki park ciemnego nieba pod nazwą Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” został utworzony jako obszar rozszerzający ochronę ciemnego nieba w Międzynarodowym Rezerwacie Biosfery „Karpaty Wschodnie” w Polsce. Jego powierzchnia całkowita wynosi 113 846 ha i obejmuje Bieszczadzki Park Narodowy, Park Krajobrazowy Doliny Sanu oraz Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy. Jest drugim pod względem wielkości obszarem chronionego nieba w Europie. Wspólnie z Parkiem Ciemnego Nieba „Poloniny” na Słowacji, jako obszar obejmujący polską i słowacką część Międzynarodowego Rezerwat Biosfery „Karpaty Wschodnie”, tworzy największy w Europie spójny obszar ochrony nocnego nieba. Jednocześnie stanowi również obszar o najlepszej jakości nocnego nieba, z najmniejszym zanieczyszczeniem sztucznym światłem.