Pałac w Śmiełowie

Pałac w Śmiełowie zbudowany został w 1797 roku przez czołowego architekta epoki klasycyzmu Stanisława Zawadzkiego dla Andrzeja Gorzeńskiego w Wielkopolsce.  Od 1970 pałac jest w posiadaniu Muzeum Narodowego w Poznaniu, które otworzyło tu swój oddział - Muzeum im Adama Mickiewicza w Śmiełowie.

Po wygaśnięciu rodu Gorzeńskich, zadłużony majątek kupił Franciszek Chełkowski. Rodzina zmodernizowała gospodarstwo, jednocześnie realizując ideę "domu otwartego", który aż do wybuchu wojny przyciągał wiele wybitnych postaci ze świata kultury i polityki jak: Henryk Sienkiewicz, Ignacy Paderewski, Wojciech Kossak i Władysław Tatarkiewicz. W tym czasie w pałacu powstała kolekcja pamiątek związanych z pobytem Mickiewicza w 1831 roku. Przybył on do pałacu z zamiarem przeprawienia się przez granicę do ogarniętego powstaniem listopadowym Królestwa. Jako emisariusz mógł wieźć ze sobą pisma od Legacji Polskiej w Paryżu dla Rządu Narodowego. Poeta przybył z fikcyjnym paszportem i ukrywał się pod pseudonimem Adam Mühla oraz podawał się za kuzyna Gorzeńskich i nauczyciela ich synów. Przebywał tu około trzech tygodni i zgłębiał miejscowe zwyczaje, które później odnaleziono w jego epopei narodowej - „Pan Tadeusz”.  W setną rocznicę pobytu wieszcza, właściciele majątku postawili w parku pomnik poety. Niestety monument zniszczyli w 1940 roku Hitlerowcy, ale miejscowa ludność w 1970 roku doprowadziła do jego rekonstrukcji.  Obecnie Muzeum do zwiedzania oferuje wnętrza pałacu oraz park o powierzchni 14ha.