Leśniczówka Czarne Doły w Studzionce
Źródło: Śląska Organizacja Turystyczna
Pszczyna przez kilka stuleci pozostawała stolicą państwa stanowego, obejmującego swymi granicami wiele miast i wsi oraz tysiące hektarów pól uprawnych, łąk, stawów i lasów. Te ostatnie tworzyły zwarte kompleksy, z których najcenniejszym była zawsze Puszcza Pszczyńska. Dla właścicieli zamku w Pszczynie puszcza pozostawała zarówno źródłem olbrzymich dochodów, jak i miejscem rozrywki, czyli ulubionych przez arystokratów i koronowane głowy polowań. Z tego powodu o puszczę troskliwie dbano. Książę Fryderyk W planowej gospodarce leśnej wyróżnił się, żyjący w drugiej połowie XVIII wieku, książę Fryderyk Erdmann Anhalt-Cöthen. Wprowadził on m.in. podział lasu na rewiry, pobudował leśniczówki i gajówki, oszacował drzewostan. Drewno z lasów pszczyńskich zasilało górnośląski przemysł, a pieniądze za nie uzyskane stanowiły pokaźny procent dochodów księcia. W XIX wieku prace księcia Fryderyka Erdmanna kontynuowali jego następcy z rodu Hochbergów. Szczególnie korzystne były rządy księcia Jana Henryka XI. Za jego panowania udział leśnictwa w dochodach sięgnął 20 procent. Przeprowadzono wtedy akcję zalesiania, dzięki czemu powierzchnia leśna liczyła ponad 27 tysięcy ha. Leśniczówka Do Puszczy Pszczyńskiej sprowadzono też rzadkie gatunki zwierząt, jak np. daniele czy żubry. O lasy dbali pracownicy leśni, stąd duża liczebność zachowanych częściowo do dziś leśniczówek i gajówek. Jeden z ciekawszych tego rodzaju obiektów stoi w kompleksie leśnym Czarne Doły w Studzionce, nieopodal Zbiornika Łąckiego. To leśniczówka zbudowana około 1905 roku, w miejscu gdzie kiedyś funkcjonowała książęca bażantarnia (pozostałości wolier można jeszcze spotkać wśród drzew). Dawni leśniczy musieli być samowystarczalni, dlatego leśniczówki są okazałymi, murowanymi gmachami, z częścią urzędową, kuchnią i spiżarnią na parterze oraz pokojami mieszkalnymi na piętrze. Ponadto w sąsiedztwie leśniczówek stały też stodoły, obory, drewutnie, a nawet wędzarnie. Skromniejsze były natomiast gajówki, najczęściej drewniane.
Dziedzictwo kulturowe