Pomnik Kolejarzy w Jaworznie

W dzielnicy Szczakowa przy ulicy Jagiellońskiej, w pobliżu rzeki Kozi Bród znajduje się aluminiowy krzyż, czasza na okrągłej szerokiej stopie oraz prostokątny murek z tablicą:   „W HOŁDZIE POWIESZONYM PRZEZ NIEMIECKIEGO OKUPANTAW DNIU 14. 1. 1942 r.EDWARD BERNISZIGNACY CHECHELSKIFRANCISZEK DRABIKJAN JURATADEUSZ KASPERCZYKSZCZEPAN KOLKAJÓZEF KOWALCZYK TADEUSZ LISIZRAEL MANDELBAUMJAN MAŚLANKASTEFAN MERTAWŁADYSŁAW MICHALIKJAKUB PALUCHALEKSANDER RADOMSKIJÓZEF ROGOZIŃSKIAUGUSTYN SPYTEKFRANCISZEK SZYMIECANDRZEJ ŚLUSARCZYKJACEK ŚLUSARCZYKJAN ŚLUSARCZYKJÓZEF WARZECHAMICHAŁ WOROBIECORAZ 29. 4. 1944 r.ALOJZY JAROMINANTONI JAROMINJAN LEŚJÓZEF MAJEWSKIWIKTOR TOMERAFRANCISZEK WABIKSPOŁECZEŃSTWO MIASTA JAWORZNA” Pomnik Kolejarzy Straceni kolejarze prowadzili w okresie okupacji akcje dywersyjne, wykradając przewożone towary, dokonując zniszczeń, uszkodzeń i sabotaży. Niemcy systematycznie wykrywali sprawców, których torturowano, więziono, a ostatecznie skazywano na karę śmierci. 14 stycznia 1942 roku przy budynku starej rzeźni w Szczakowej, dokonano publicznej egzekucji 22 skazańców. Miała to być przestroga dla miejscowej ludności, wzmocniona dodatkowo rozwieszonymi na terenie miasta plakatami informującymi, o straceniu robotników kolejowych. W efekcie jednak mieszkańcy tym usilniej prowadzili działalność konspiracyjną i dokonywali kolejnych sabotaży. 29 kwietnia 1944 roku Niemcy ponownie przeprowadzili publiczną egzekucję, tym razem powieszono 6 kolejarzy z Długoszyna. 1 września 1966 r. ustawiono symboliczny krzyż upamiętniający powieszonych robotników. Pomnik Kolejarzy w miejscu kaźni stanął w roku 1979, a w 1998 ufundowano i poświęcono nową tablicę z nazwiskami ofiar, wykonaną z granitu.