Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego
Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego jako 16. obiekt z Polski został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO w 2019 roku.
Teren prahistorycznych kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego ma status Muzeum i Rezerwatu Archeologiczno-Przyrodniczego i ze względu na unikatową architekturę podziemi oraz doskonale zachowany krajobraz pogórniczy i walory naukowe jest objęty ochroną archeologiczną i przyrodniczą. Krzemionki – kopalnie z epoki neolitu i wczesnego brązu (ok. 3900 do 1600 p.n.e.) zostały uznane za pomnik historii. Jest to jeden z największych i najlepiej zachowanych obiektów tego typu na świecie.
Pole eksploatacyjne w Krzemionkach ma powierzchnię ok. 80 ha. Na tym obszarze występuje ponad 4000 kopalń, których głębokość wynosi do 9 m. Powierzchnia poszczególnych wyrobisk sięga do 800 m2. Z wydobytego krzemienia wytwarzano m.in. gładzone siekiery, które rozprowadzano na znacznych obszarach Europy Środkowej. Wydobyte na powierzchnię bryły krzemienia obrabiano, nadając im kształt zbliżony do siekier i dłut.
Obecnie największą atrakcją turystyczną Krzemionek jest trasa podziemna o długości prawie 500 m., jedyna taka na świecie w tego typu obiekcie otwarta dla szerszej publiczności. Dla zwiedzających udostępniona jest również zrekonstruowana osada neolityczna, w której organizowane są warsztaty archeologiczne i lekcje muzealne. W nowo otwartych salach ekspozycyjnych obejrzeć można nowoczesną wystawę archeologiczną i przyrodniczą.