Gniezno

Bezpłatna aplikacja „Królika Goń” prowadzi po Trakcie Królewskim, na którym funkcję przewodników pełnią długouche figurki zwierzaków. Ten „sposób na historię” przekona każdego.

Podstawowe informacje
Powierzchnia:
40,6 km²
Liczba ludności:
67 570 (2020)

Gniezno – tu powstawała Polska

Gniezno, podobnie jak Rzym położone jest na siedmiu wzgórzach. Nazwa największego z nich pochodzi od legendarnego Lecha, który postanowił się na nim „zagnieździć”, zakładając gród. Ujrzawszy zaś wielkiego, białego orła na tle zachodzącego krwawo słońca, uczynił ptaka godłem Polan. To w Gnieźnie lub na pobliskim Ostrowie Lednickim miał miejsce chrzest Polski w 966 r., uważany za początek naszej państwowości. Stąd św. Wojciech ruszył nawracać Prusów i poniósł śmierć męczeńską. Tu w 1000 r. na słynnym zjeździe dwóch władców – wizjonerów, świętego cesarza niemieckiego Ottona III i syna Mieszka I, Bolesława Chrobrego, ten pierwszy włożył drugiemu koronę na głowę uznając go królem. Ustanowiono też wówczas arcybiskupstwo w Gnieźnie. Tu również koronowano kolejnych królów: Mieszka II, Bolesława Śmiałego, Przemysła II i Wacława II Czeskiego. Stąd, z serca Wielkopolski podbijano kolejne ziemie: Pomorze, Mazowsze i Śląsk. O tym wszystkim i jeszcze więcej opowiada, zrealizowany przez Miasto Gniezno szlak turystyczny Trakt Królewski.

Królowie i królasy – must see

Szlak zdobią posągi pięciu pierwszych królów, wyrzeźbionych z fantazją i przymrużeniem oka, dwie postacie legendarne – Piasta Oracza i Lecha, cztery makiety edukacyjne, osiem tablic informacyjnych i trzy interaktywne kioski. Jeszcze bardziej rubaszne i zawadiackie są figurki 15 królików – niczym kadry z historii Gniezna, której kolejne etapy sygnalizują symbolicznymi strojami. Dlaczego właśnie króliki? Bo król i królik mają zbliżone brzmienie. Króliki, w gwarze wielkopolskiej królasy lub króle, pełnią też funkcję przewodników po najważniejszych zabytkach miasta. To przede wszystkim Katedra Gnieźnieńska i Muzeum Archikatedralne wieńczące Wzgórze Lecha.

Świątynia z genialną akustyką, kryje w barokowej konfesji szczątki św. Wojciecha, a w wewnętrznej kruchcie – najcenniejszy zabytek sztuki romańskiej w Polsce, brązowe Drzwi Gnieźnieńskie. Przedstawione na nich 18 scen żywota męczennika przybliża animacja wyświetlana w pobliskim muzeum. Na filmie Piotra Janowczyka i Magdaleny Gajewskiej ożywają zdobiące wrota płaskorzeźby. Bohaterowie opowieści o św. Wojciechu wychodzą z ram swoich kwater, przemieszczają się po płaszczyźnie drzwi w rytm nastrojowej muzyki. Najcenniejszy eksponatem placówki jest oryginalny kielich mszalny św. Wojciecha z agatu.

Na Trakcie Królewskim znajduje się też urokliwa, gnieźnieńska Starówka, pięknie odnowiona, tonąca w kwiatach, a nocą nastrojowo oświetlona, a także Muzeum Początków Państwa Polskiego. Zlokalizowane w modernistycznym gmachu po drugiej stronie jeziora Jelonek, prowadzone jest bardzo nowocześnie i interaktywnie, z dowcipną stroną na FB. Warto też „zahaczyć” o mniej znane atrakcje jak dawne koszary pruskie, kościoły oo. Franciszkanów i św. Jana Chrzciciela, Stary Ratusz z Domem Powstańca Wielkopolskiego. A na koniec spełnić kufel pieniącego trunku w Dobrym Browarze, który również można zwiedzać.

Zabytki techniki

Amatorów kolejnictwa zachwyci Parowozownia Gniezno, unikatowy w skali europejskiej kompleks z końca XIX w. Choć nieczynna od dekady i niszczejąca – dysponuje hektarami terenu pełnego zabytków jak wieża ciśnień, drewniany żuraw węglowy, lokomotywownia czy wagonownia. Pasjonaci fotografii mogą sobie tutaj zorganizować prywatną sesję, również ślubną. W wyjątkowe eksponaty, w tym kolekcję starych motocykli obfituje Muzeum Zabytków Kultury Technicznej na terenie zabytkowych budynków koszar 12. Regimentu Dragonów.

Imprezy i szlaki

Sztandarową imprezą miasta jest Królewski Festiwal Artystyczny. Jedenaście letnich weekendów wypełniają różnorodne wydarzenia artystyczne – od dużych koncertów gwiazd polskiej sceny muzycznej poprzez projekcje filmów i wystawy plenerowe, prezentacje teatrów i grajków ulicznych aż po warsztaty czy pikniki czytelnicze dla najmłodszych. Najważniejszą imprezą festiwalu jest „Koronacja Królewska” – jedno z największych widowisk rekonstrukcyjnych w kraju.

Poza sezonem Gniezno zaprasza na Konwent Fantastyki „Fantasmagoria”, Festiwal Literacki „Preteksty” i Ogólnopolski Festiwal Filmowy „Offeliada”, jak również na Jarmark św. Wojciecha.

Amatorzy sportu mogą wziąć udział w Biegu Europejskim, Biegu Niepodległości albo w najstarszym polskim półmaratonie, czyli Biegu Lechitów.

Gniezno przecinają: najstarszy w Polsce Szlak Piastowski, Szlak św. Jakuba, Szlak Architektury Drewnianej i liczne szlaki rowerowe.

ANKIETA