Płock

Widok z wysokości ponad 50-metrowego Wzgórza Tumskiego na Wisłę płynącą pod urwistą skarpą zapiera dech w piersiach. Królowa polskich rzek, wypływając na horyzoncie zza zakrętu, rozlewa się szeroko w swej dolinie niczym jezioro. Wbija się w nią wąskim ramieniem 358-metrowe molo rzeczne – najdłuższe w kraju, sprytnie zbudowane wzdłuż nurtu rzeki, dzięki czemu nie straszna mu kra w mroźne zimy. Koniec pomostu wieńczy kawiarenka z widokiem na pobliskie, piaszczyste złote plaże, kąpielisko Sobótka, marinę jachtową i stateczek turystyczny kursujący po Wiśle oraz wkomponowany w skarpę Amfiteatr na 3,5 tys. miejsc, kryty dachem imitującym żagle. Bonus na koniec dnia to widok słońca topiącego się w Wiśle, która płynie tutaj ze wschodu na zachód.

Obowiązkowe, czyli must see

Wzgórze Tumskie to najstarsza część miasta, gdzie już w X w. stanął warowny gród książęcy z podgrodziem. Fundamenty z polnych otoczaków są jedyną pamiątką po palatium wraz z aulą, jakie wzniósł na Wzgórzu Tumskim Władysław I Herman, przekształcając kasztel w rezydencję władcy Polski. Obejrzymy je wkomponowane w mury zamkowe zamykające od północy dziedziniec lśniącego bielą gmachu dawnego opactwa Benedyktynów – dziś siedzibę Muzeum Diecezjalnego i kurii. Kryje ono również pamiątki po św. Faustynie Kowalskiej, która pierwsze objawienia miała właśnie w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Płocku (przy Starym Rynku).

Do muzeum przylegają dwie wieże: Szlachecka, dawna baszta XIV-wiecznych murów obronnych, tworzących czwarte skrzydło budynku i Zegarowa, kryta barokowym hełmem, jedyny zachowany fragment zamku z czasów Kazimierza Wielkiego. Reszta runęła do rzeki wraz ze skarpą ponoć za sprawą mściwej Wodnicy.

Bazylika Katedralna Wniebowzięcia NMP, jedna z najstarszych w regionie, rozbrzmiewa dźwiękami festiwali muzyki organowej i chóralnej. Jest miejscem pochówku Władysława I Herman i Bolesława III Krzywoustego – za ich czasów Płock przez 60 lat pełnił funkcję stolicy. W sarkofagu z czarnego marmuru spoczywają szczątki władców i 15 książąt mazowieckich. Świątynia pełna jest renesansowych i wczesnobarokowych nagrobków, ołtarzy i epitafiów. Mury zdobi bajeczna polichromia art nouveau – efekt gruntownego remontu na początku XX w. Jedna ze scen z życia Jezusa u sufitu nawy głównej przedstawia panoramę dawnego Płocka.

Największe zbiory secesji, nie tylko w mieście, ale i kraju zostały zebrane na czterech piętrach secesyjnej kamienicy Muzeum Mazowieckiego – kwadrans spacerem od tonącego w parkowej zieleni Wzgórza Tumskiego. To jak podróż sto lat wstecz – kolejne sale odtwarzają skrupulatnie całe mieszkania urządzone w stile floreale, który zgodnie z najodpowiedniejszą, włoską wersją nazwy ukwieca ściany, meble, szkła, biżuterię wypełniające salony, gabinet pana domu, kobiecy buduar, sypialnie dorosłych i dzieci. Są też dwie sale poświęcone art deco – już w 2020 r. ruszy w Płocku osobny oddział placówki poświęcony wyłącznie temu stylowi. Drugą część muzeum zajmuje arcyciekawa wystawa „X wieków Płocka”. Sam budynek przy ul. Tumskiej sąsiaduje z innymi architektonicznymi perełkami jak dawny Hotel Angielski z inkorporowanymi wieżyczkami w stylu gotyku angielskiego.

Mireczka, Władysław i robotnicy

Przed Muzeum Mazowieckim, stoi figurka wspartej o parasolkę płocczanki nr 1 – Miry Zimińskiej, przed wojną wziętej aktorki komediowej, po wojnie założycielki, wraz z mężem Tadeuszem Sygietyńskim, naszego eksportowego Zespołu Pieśni i Tańca Mazowsze. W Płocku urodził się też Władysław Broniewski – przy ul. Kościuszki 24. 10-metrowy monument z twarzą „poety rewolucyjnego”, ważący 20 ton i złożony ze 180 części skręconych śrubami postawiono na początku obiecującej zmiany epoki Gierka. W 1976 r. w pobliżu, bo przed gmachem wzniesionym dla Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, gdzie wówczas mieściła się siedziba KW PZPR (dziś jest tu Książnica Płocka) przy ul. Kościuszki 6 zaprotestowali wściekli na władzę płoccy robotnicy, dołączając do strajkujących z Radomia i Ursusa.

W Płocku nie można pominąć… trzech rynków. Pierwszy, graniczący ze Wzgórzem Tumskim to Plac Narutowicza z pałacami biskupimi – dawnym (dziś sądy) i obecnym. Drugi, Stary Rynek zdobi klasycystyczny ratusz projektu Jakuba Kubickiego, autora warszawskiego Belwederu i zamkowych arkad. W południe na ratuszowej wieży figury naturalnej wielkości przedstawiają moment pasowania na rycerza Bolesława Krzywoustego, czemu towarzyszy hejnał. Trzeci, Nowy Rynek jest przy Teatrze Dramatycznym. Warto też zobaczyć: dawne spichlerze – Archiwum Państwowe i Dział Etnograficzny Muzeum Mazowieckiego, starą Basztę obronną, kościół Farny, Synagogę i Muzeum Żydów Mazowieckich, Wieżę Ciśnień, neogotycki Zespół Klasztorno-Katedralny Mariawitów oraz płockie ZOO.

Coroczne, najpopularniejsze imprezy to Festiwal Muzyki Elektronicznej Audioriver i Jarmark Tumski. Od lat organizowane są bezpłatne spacery z przewodnikami w ramach projektu „Odkryj z nami Płock”.