Polskie parki narodowe – poznajcie ich tajemnice

W rocznicę utworzenia pierwszego parku narodowego w Europie (24 maja 1909 roku) obchodzony jest Europejski Dzień Parków Narodowych. To wręcz idealna okazja, aby przybliżyć polskie parki narodowe i ich niezwykłe atrakcje. 

Odwiedzenie wszystkich 23 polskich parków narodowych może być ciekawym wyzwaniem turystycznym w tegorocznym sezonie wiosenno-letnim. A warto się go podjąć, aby poznać wyjątkowe atrakcje, jakie na Was będą tam czekać!

Piękno przyrody, unikatowe gatunki zwierząt, miejsca z którymi związane są legendy i podania – to tylko niektóre z atrakcji jakie mają do zaoferowania odwiedzającym te wyjątkowe enklawy przyrody. Parki narodowe w Polsce zajmują powierzchnię 317 386 ha (ok. 1 % powierzchni kraju). Stanowią one nie lada gratkę tak dla fanów „podglądania przyrody”, jak i dla lubiących aktywne spędzanie czasu czy też turystów doceniających walory kulturowe odwiedzanych miejsc. W polskich parkach narodowych mamy wszystko: góry, morze, jeziora, rzeki, puszcze, lasy, łąki, doliny… Możemy spotkać w nich żubra, zobaczyć wędrującą wydmę albo drzewo, pod którym spoczywał Jagiełło. 

Najpopularniejsze polskie parki narodowe

Każdy z parków jest inny, o różnorodnych ekosystemach i skrywający swoje tajemnice, które jednak ujawniają się przybywającym turystom. Każdy z nich wyróżnia się także najbardziej symbolicznymi, czasem wręcz ikonicznymi cechami z którymi jest kojarzony. To właśnie specyfika danego parku, osobliwości przyrodnicze czy kulturowe oraz szczególne cechy wpływają na jego atrakcyjność i popularność, a tym samym zachęcają turystów do odwiedzin.

Wędrujące piaski… czyli ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym

Do takich unikalnych miejsc przyrodniczych z pewnością należą ruchome wydmy, objęte ochroną Słowińskiego Parku Narodowego, znajdującego się w środkowej części wybrzeża (województwo pomorskie), pomiędzy Łebą a Rowami. Jest to największy w Europie obszar wędrującego piasku – liczy około 500 ha powierzchni. Cały ten teren przypomina pustynię piaskową. Niektóre wydmy przesuwają się wciąż w kierunku wschodnim, nawet z prędkością do 10 metrów rocznie. Najwyższe z nich osiągają wysokość kilkudziesięciu metrów, na przykład Łącka Góra wznosząca się 42 metry nad poziom morza. Grzbiety i przełęcze są skąpo porośnięte trawą, a przestrzenie odległe, łagodnie chylące się ku morzu. Spacerowanie wzdłuż wybrzeża, tuż pomiędzy wydmowym pasem mierzei z ruchomymi wydmami to na pewno jedyny takie przeżycie w swoim rodzaju. Siła wiatru powoduje, że wydmy stale się modyfikują, zmieniają swoje położenie oraz kształt, a dzięki temu można tu poczuć się jak na pustyni leżącej na nieco chłodniejszej szerokości geograficznej.

Suchą nogą przez „Polską Amazonię”… czyli kładka Waniewo-Śliwno w Narwiańskim Parku Narodowym

„Polską Amazonią” nazywane są rozlewiska rzeki Narew w Podlaskiem w Narwiańskim Parku Narodowym, w którym jedną z najpopularniejszych atrakcji jest kładka Waniewo-Śliwno (w związku ze zdarzającą się niedostępnością całej kładki ze względu na warunki atmosferyczne lub hydrologiczne, zaleca się sprawdzenie aktualnej sytuacji na stronie internetowej Narwiańskiego Parku Narodowego). Narew na obszarze parku ma charakter rzeki anastomozującej, tworząc mozaikowy układ rozlewisk, siedlisk lądowych i bagiennych. Nadaje jej to unikatowy charakter. Cały park jest ogromnym rozlewiskiem, pełnym podmokłych, bagiennych terenów. Wspomniana kładka to „pływające pomosty samoobsługowe”. Niesamowita atrakcja dla każdego! Ta interesująca ścieżka przyrodnicza o długości 1050 metrów pozwoli wam dotrzeć do „serca” parku bez konieczności korzystania z łodzi lub kajaka. A pośrodku trasy przyrodniczej z pływającymi pomostami, w miejscu dawnego zamczyska, znajduje się wieża widokowa, z której można podziwiać panoramę doliny. Są to bardzo dobre miejsca na obserwację otaczającej nas przyrody i występujących tutaj ptaków.

Pływający domek na wodzie… czyli spływ tratwami w Biebrzańskim Parku Narodowym

A zupełnie niedaleko, w tym samym województwie podlaskim możecie skorzystać z niezwykłej atrakcji turystyczno-przyrodniczej, znajdującej się w największym polskim parku narodowym – Biebrzańskim Parku Narodowym. Tą atrakcją są spływy tratwami w Dolinie Biebrzy. Różnorodne oferty takich spływów dają możliwość udziału od kilku godzin lub nawet kilku dni z możliwością noclegu na tym niecodziennym środku transportu. Grill lub biesiada na tratwie to bonus, który na pewno urozmaici spływ. To doskonały sposób na obcowanie z biebrzańską przyrodą – z dala od zgiełku miast i hałaśliwej cywilizacji. A Biebrzański Park Narodowy naprawdę ma wiele do zaoferowania w tym zakresie. Najcenniejsze walory tego obszaru chronionego to szeroka dolina mającej charakter naturalny silnie meandrującej rzeki Biebrzy, z największym zespołem torfowisk w Polsce, zwanych Bagnami Biebrzańskimi. Wraz z unikatową mozaiką i strefowością siedlisk mokradłowych, a także ekstensywnym rolnictwem zachowały się tu rzadkie, zagrożone i ginące w kraju i Europie gatunki roślin, ptaków i innych zwierząt.

Tajemnice klasztoru z noclegiem w eremach… czyli Pokamedulski Klasztor w Wigierskim Parku Narodowym

Kierując się dalej na północny-wschód województwa podlaskiego, dotrzecie do kolejnego cennego obszaru chronionego, jakim jest Wigierski Park Narodowy, usytuowany na Suwalszczyźnie. Ten bogaty w ekosystem wodny park z ponad 40 jeziorami (w tym słynne największe jezioro Wigry) otoczonymi rozległymi lasami, oferuje bardzo interesującą atrakcję. Czy wiedzieliście, że w położonym tutaj Pokamedulskim Klasztorze w Wigrach można nocować w eremach, czyli domkach z ogródkami, w których niegdyś mieszkali Ojcowie Kameduli? To ciekawa alternatywa dla osób szukających wyciszenia i spokoju w malowniczych okolicach i pejzażach Wigierskiego Parku Narodowego. Na terenie dawnego klasztoru znajdują się również restauracja i apartamenty papieskie, w których krótko przebywał Jan Paweł II podczas swojej pielgrzymki. Mieści się tutaj centrum kulturalno-noclegowe, centrum kulturalno-gastronomiczne i centrum rekolekcyjne. Zwiedzanie licznych klasztornych zakamarków z bogatą historią może sprawić, że wizyta w wigierskim klasztorze stanie się niezwykła przygodą.

Atomowa Kwatera Dowodzenia z nietoperzami… czyli ścieżka „Łużowa Góra” w Kampinoskim Parku Narodowym

Zupełnie inny charakter ma tajemnica, którą kryje Kampinoski Park Narodowy, położony na Mazowszu, prawie tuż obok stolicy. Wraz z otuliną pełni rolę „zielonych płuc Warszawy”. Kontrast krajobrazów wydm i bagien jest charakterystycznym elementem pejzażu tego parku narodowego. Obiektem ochrony jest tu unikalny w Europie zespół wydm śródlądowych, wzbogacających krajobraz płaskiej niziny. Kampinoski Park Narodowy ma bogatą historię. W okresie powstań niepodległościowych w roku 1794 i 1863, lasy Puszczy Kampinoskiej były schronieniem powstańców. W ostatniej wojnie polem walk we wrześniu 1939 roku i w roku 1944, oraz miejscem działań partyzanckich. Znajdują się tu mogiły powstańców, cmentarz partyzantów i cmentarz w Palmirach, na którym spoczywają Polacy rozstrzelani w lasach przez Niemców w latach 1939-1944. Ale kto z was wiedział, że na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego znajdował się tzw. Kompleks 7215, czyli Atomowa Kwatera Dowodzenia? Zlokalizowany w Dąbrowie Leśnej w sąsiedztwie wydmy Łuże składał się z 3 obiektów, połączonych podziemnym korytarzem (trzykondygnacyjny podziemny schron dowodzenia, dwukondygnacyjny podpiwniczony budynek przypominający budynek szkoły – koszary oraz podziemna hala schron o wymiarach około 2700 m²). Obecnie po modernizacji tego terenu przez KPN, usytuowana tu jest ścieżka przyrodnicza z kładką turystyczną, która w bezpieczny sposób pozwala spacerować po tym obszarze. Większość obiektów powojskowych została rozebrana a część podziemi zaadoptowano dla hibernujących nietoperzy.

Ciekawi jesteście jakie tajemnice kryją inne polskie parki narodowe?

Najlepiej przekonajcie się na własne oczy i je odwiedźcie! A jest w czym wybierać i każdy znajdzie atrakcję w jego zakresie zainteresowań.

Tajemnice ptaków… czyli „birdwatching” w Parku Narodowym „Ujście Warty”

Na przykład tajemnice ptaków poznacie podczas ich obserwacji w Rzeczpospolitej Ptasiej (utworzonej z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Słońska) w najmłodszym (utworzonym w 2001 roku) polskim Parku Narodowym „Ujście Warty” położonym na zachodnich krańcach Polski, w województwie lubuskim.

Miejsce Mocy i żubry… czyli kamienne kręgi w Białowieskim Parku Narodowym

Żubra na wolności macie szansę zobaczyć w Puszczy Białowieskiej w województwie podlaskim (wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO), której znaczna część została objęta ochroną Białowieskiego Parku Narodowego. W tym samym parku znajdziecie wiele mistycznych miejsc, w tym Miejsce Mocy. Był to prawdopodobnie ośrodek kultu pradawnych Słowian lub ludów pogańskich. Kamienne kręgi pośród białowieskich majestatycznych drzew tworzą tzw. pozytywne promieniowanie, mające podobno korzystny wpływ na żywe organizmy poprzez bardzo duże nagromadzenie ładunków dodatnich. Sprawdźcie czy to promieniowanie rzeczywiście na was działa w oddziale 495 Puszczy Białowieskiej.

Opowieści z Narnii w Błędnych Skałach… czyli filmy z Parku Narodowego Gór Stołowych

A czy wiecie, że unikatowa rzeźba w postaci głębokich szczelin, labiryntów i blokowisk skalnych, czy pojedynczych skałek o niespotykanych kształtach Gór Stołowych znalazła uznanie nie tylko wśród turystów, ale nawet w międzynarodowych produkcjach filmowych. Ta niezwykła sceneria Parku Narodowego Gór Stołowych (województwo dolnośląskie), bo o nim mowa, pojawiła się w kultowej produkcji pt. „Opowieści z Narnii – Lew, czarownica i stara szafa” oraz w drugiej części serii czyli „Opowieści z Narni – Książę Kaspian”. Na podstawie Błędnych Skał odwzorowano studio na ich podobieństwo, a zespół filmowy dokładnie sfotografował cały teren, aby użyć zdjęć w filmach. W ten sposób Błędne Skały w Parku Narodowym Gór Stołowych zyskały światowy rozgłoś. Trudno się dziwić, skoro są tak niezwykle urokliwe o każdej porze roku, a szczeliny skał kryją w sobie wiele tajemnic.

UFO na Śnieżce… czyli Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne w Karkonoskim Parku Narodowym

Na Dolnym Śląsku możecie też zobaczyć nietypowy obiekt zlokalizowany na najwyższym szczycie Sudetów – Śnieżce. To Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne, charakterystyczny punkt wycieczek i jedna z wizytówek Karkonoskiego Parku Narodowego. Modernistyczny budynek w charakterystycznym kształcie przypominającym UFO składa się z trzech dysków usytuowanych na różnych wysokościach, w których znajdują się obserwatorium i miejsce odpoczynku dla turystów. 

Sabaty czarownic na Łysej Górze… czyli legendy Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Z różnych tajemnic słynie też Świętokrzyski Park Narodowy ze swoimi gołoborzami kwarcytowymi, czyli skalnymi rumowiskami, które spotkać można na północnych zboczach Łysogór. Góry Świętokrzyskie to kraina pełna legend i czarów. Na drugim co do wielkości szczycie Gór Świętokrzyskich, Łysej Górze w czasach pogańskich odprawiały sabaty czarownice. Znana bardziej jako Święty Krzyż mieści najstarsze, polskie sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Od nich właśnie pochodzi nazwa gór.

Inne polskie parki narodowe

Wspomniane miejsca to tylko przykłady cech charakterystyczny dla danego parku narodowego. Wiele z nich skrywa tajemnice, które nierzadko połączone są z lokalną historią. Te ikoniczne znaki polskiej turystyki przyrodniczej i kulturowej jednoznacznie kojarzą się z danymi regionami naszego kraju i są świadectwem unikalności każdego z 23 polskich parków narodowych. Każdemu polskiemu parkowi narodowemu można przypisać jakąś tajemnicę, szczególne ciekawostki i wyjątkowe atrakcje turystyczne. Aby je poznać, koniecznie odwiedź je osobiście!